SOS: Ανήλικοι χρήστες πορνογραφικού υλικού

Πηγή: Εφημερίδα: Φιλελεύθερος

Λευκωσία: Εφιάλτης για όλους τους γονείς τείνει να γίνει το διαδικτυακό έγκλημα και η εκμετάλλευση μέσω αυτού ανήλικων παιδιών. Το φαινόμενο έχει αρχίσει να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και αγγίζει τον καθένα χωριστά. Η παιδική πορνογραφία και η εκμετάλλευση ανηλίκων μέσω Διαδικτύου αποτελεί μια νέα μορφή εγκλήματος, η οποία απειλεί να μπει σε κάθε σπίτι.

Οι θύτες, πίσω από την ανωνυμία και την απόσταση που τους παρέχει το Διαδίκτυο, απλώνουν πλοκάμια παντού με στόχο να παγιδεύσουν ανυποψίαστα παιδιά. Πλασάροντας μέσω ψεύτικων προφίλ φιλία, σχέσεις, ακόμα και διασημότητα, προκειμένου να προσελκύσουν τα ανήλικά θύματά τους. Το Διαδίκτυο, το οποίο έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας μας, αποτελεί μία παγκόσμια κοινότητα, στην οποία οι διάφοροι επιτήδειοι εγκληματίες αναζητούν και εφευρίσκουν διάφορους τρόπους δράσης.

Η δυνατότητα πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω κάθε μορφής σύγχρονης τεχνολογίας, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τις ταμπλέτες (tabloid), φορητοί υπολογιστές, καθιστά ακόμα πιο δύσκολο τον έλεγχο των χρηστών. Ειδικά όταν πρόκειται για μικρά παιδιά τα οποία είναι ευάλωτα σε κάθε κίνδυνο που υπάρχει και τη δράση του οποιουδήποτε. Όπως άλλωστε και γενικότερα στην κοινωνία.

Το έγκλημα στο Διαδίκτυο και ιδιαίτερα εγκλήματα που συνδέονται με παιδική πορνογραφία και εκμετάλλευση ανηλίκων παρουσιάζει μια αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια.

Οι διαστάσεις του ηλεκτρονικού εγκλήματος είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ όσο πολλοί νομίζουμε. Το πορνογραφικό υλικό που ανευρέθηκε στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ατόμων που συνελήφθησαν από την Αστυνομία για υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας, συμπεριελάμβανε φωτογραφικό υλικό παιδιών που συλλέχθηκε από το Διαδίκτυο. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις παρατηρήθηκε η χρήση μοντάζ σε φωτογραφίες, απεικονίζοντας παιδιά να προβαίνουν σε άσεμνες πράξεις. Γεγονός το οποίο θορύβησε και τις ίδιες τις αστυνομικές Αρχές της Κύπρου, οι οποίες το τελευταίο διάστημα προβαίνουν σε μία σειρά προειδοποιητικών ανακοινώσεων προς το κοινό για να αποφεύγουν να δημοσιοποιούν φωτογραφίες των παιδιών τους στο Διαδίκτυο. Οι πρόσφατες υποθέσεις επαναφέρουν ξανά το πρόβλημα στο προσκήνιο καθώς το Διαδίκτυο και ιδιαίτερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα με φωτογραφίες παιδιών, τα οποία δημοσιοποιούν στις πλείστες των περιπτώσεων οι ίδιοι οι γονείς τους.

Ο υπεύθυνος του Γραφείου Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας Ανδρέας Αναστασιάδης ανέφερε στον «Φ» ότι το φαινόμενο πλέον παίρνει άλλες διαστάσεις καθώς παρατηρείται οι ανήλικοι χρήστες του Διαδικτύου να δείχνουν μεγάλη εμπιστοσύνη σε αγνώστους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέφερε, το 2013 είχαμε 23 υποθέσεις, ακολούθως το 2014 είχαμε 106, το 2015, είχαμε 154 υποθέσεις και το 2016, είχαμε 126. «Τον τελευταίο χρόνο δηλαδή, είχαμε μια μικρή μείωση των υποθέσεων, όμως έχουμε καταγράψει πιο μεγάλες υποθέσεις τα τελευταία χρόνια, καθώς υπάρχει αρκετά μεγάλη διάδοση υλικού, αλλά επίσης παρατηρείται και το φαινόμενο, οι χρήστες να χρησιμοποιούν νέες μεθόδους χρήσης του διαδικτύου για να μην αφήνουν ίχνη και να μην μπορούν να εντοπιστούν εύκολα. Παρόλα αυτά όμως, οι δυνάμεις επιβολής του νόμου ανά το παγκόσμιο, αλλά και στην Κύπρο καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες για καταπολέμηση του συγκεκριμένου αδικήματος», ανέφερε.

Επεσήμανε ωστόσο ότι σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουμε στην Κύπρο, δεν έχει εντοπιστεί κανένα παιδί που έχει κακοποιηθεί ή έχει υποχρεωθεί να υποστεί κακοποίηση και να έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο διακίνησης τέτοιου υλικού σε άλλη χώρα. «Είχαμε όμως περιπτώσεις πρόσκλησης παιδιού από την Κύπρο σε υλικό πορνογραφικού περιεχομένου και αποστολής τέτοιου υλικού, το οποίο έγινε διανομή σε άλλους χρήστες στην Κύπρο. Αλλά αυτό δεν έτυχε εκμετάλλευσης ή χρήση σε φόρουμ ή πώλησης σε άλλη χώρα», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, οι χρήστες χρησιμοποιούν συνήθως τη μέθοδο «grooming», δηλαδή χρησιμοποιούν ψεύτικους λογαριασμούς και προσπαθούν να εντοπίζουν παιδιά, κάνοντάς τα να πιστεύουν ότι είναι συνομήλικοί τους και στη συνέχεια τους πείθουν να στέλνουν τέτοιους είδους φωτογραφίες.

«Ανησυχούμε ως Αστυνομία», συνέχισε, «διότι διαπιστώνουμε ότι οι ανήλικοι χρήστες εμπιστεύονται πολύ εύκολα άλλα πρόσωπα και αποστέλλουν πολύ εύκολα φωτογραφία και ύστερα διαπιστώνεται ότι τέτοιο υλικό διανέμεται σε ολόκληρο το σχολείο, οπόταν το παιδί βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, διότι δύσκολα μπορεί να βρεθεί κάτι να σώσει την κατάσταση».

Πρόσθεσε ακόμα ότι εκείνο που θέλει να μεταφέρει η Αστυνομία προς τους πολίτες είναι ότι πρέπει να αποτείνονται σε αυτή έγκαιρα, για να προλαμβάνεται στο μέτρο του δυνατού, η διάδοση του υλικού και να αποδίδονται οι ευθύνες εκεί που πρέπει.

«Προέχει όμως πάντα περισσότερο η προστασία των ανηλίκων και μετά η δίωξη. Ανησυχητική ήταν πολύ πρόσφατα μια υπόθεση κατά την οποία 14χρονος ανήλικος χρήστης ασχολείτο με το κατέβασμα και τη διάδοση παιδικού πορνογραφικού υλικού. Είναι ανησυχητικό διότι την τελευταία περίοδο παρατηρούνται πολύ πιο συχνά χρήστες του διαδικτύου ηλικίας 18-30 ετών, να κατεβάζουν και να διακινούν τέτοιους είδους υλικό, ενώ τα προηγούμενα χρόνια οι δράστες ήταν μεγαλύτερης ηλικίας», σημείωσε.Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο θέμα της δημοσίευσης στο Διαδίκτυο φωτογραφιών παιδιών από τους ίδιους τους γονείς τους. «Το φαινόμενο έχει δύο διαστάσεις. Η μία διάσταση είναι ότι οι φωτογραφίες αυτές βγαίνουν στο Διαδίκτυο χωρίς τη συγκατάθεση του παιδιού. Η φωτογραφία αυτή θα μείνει για πάντα. Μεγαλώνοντας, μπορεί να μην του αρέσει. Αυτό είναι το ένα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι φωτογραφίες μπορεί να πέσουν στα χέρια παιδόφιλων και αφού τύχουν κάποιας τροποποίησης να δημοσιοποιηθούν σε ένα ανεπιθυμητο περιβάλλον με σεξουαλικό περιεχόμενο, με σκοπό να τη πουλήσουν. Πρέπει να πούμε ότι έχουμε διαπιστώσει ότι παιδόφιλοι στην Κύπρο έχουν προβεί σε τέτοιου είδους πράξεις».

Ο κ. Αναστασιάδης επεσήμανε ότι σίγουρα υπήρχαν και τα προηγούμενα χρόνια πολλές υποθέσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος και θα υπάρχουν πάντα. «Σίγουρα σήμερα οι διωκτικές Αρχές έχουν πολύ πιο αποτελεσματικά όπλα και πιο πολλές συμμαχίες με συνεργασία με Interpol και Europol. Είναι όμως δεδομένο ότι αυξάνεται συνεχώς η χρήση του Διαδικτύου και επίσης ότι οι νεαροί χρήστες γνωρίζουν πολύ περισσότερα για τη χρήση του Διαδικτύου απ’ ό,τι οι πιο μεγάλοι σε ηλικία χρήστες», δήλωσε. Τέλος, αναφέρεται ότι το νομικό πλαίσιο προνοεί ποινές από 10 χρόνια φυλάκιση μέχρι ισόβια. Υπάρχει επίσης το μητρώο καταδίκων, σύμφωνα με το οποίο δεν θα πρέπει να τους δίνεται η δυνατότητα να ασχολούνται με οποιοδήποτε επάγγελμα που έχει σχέση με παιδιά.

Αμέσως καταγγελία στην Αστυνομία

Ο υπεύθυνος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της κυπριακής Αστυνομίας κ. Αναστασιάδης προέβη και σε μία σειρά συστάσεων τις οποίες ο καθένας πρέπει να έχει υπόψη του. «Πρέπει να πούμε στον κόσμο τα εξής:

• Να μη συνομιλείτε με αγνώστους και να μην κοινοποιείτε σε αυτούς τα προσωπικά τους στοιχεία, φωτογραφίες, οικογενειακή κατάσταση κ.λπ.
• Όταν δεν γνωρίζετε τον αποστολέα ενός μηνύματος (email), να μην το ανοίγετε
• Να προτιμάτε τις ιστοσελίδες που περιέχουν το ακρώνυμο «https», το «s» σημαίνει ασφάλεια (αυτό είναι βασικό κυρίως για σκοπούς αγορών)
• Αποφεύγετε να συμμετέχετε σε τυχερά παιχνίδια στο διαδίκτυο καθώς πέραν από το γεγονός ότι κάποια από αυτά ενδεχομένως να είναι παράνομα, υπάρχει επιπρόσθετα ο κίνδυνος να έκθεσης σε ανεπιθύμητες καταστάσεις
• Στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης να αποφεύγετε τα αιτήματα φιλίας ή να αποδέχεστε αιτήματα από άγνωστα πρόσωπα. Είναι πιθανό κάποιοι από αυτούς να χρησιμοποιούν ψεύτικα στοιχεία με σκοπό να σας παρασύρουν. Κάποιοι νέοι για σκοπούς εντυπωσιασμού επιθυμούν να έχουν «φίλους» όσα πιο πολλά πρόσωπα γίνεται. Αυτό είναι επικίνδυνο!
• Η χρήση κάμερας να γίνεται μόνο όταν υπάρχει ανάγκη. Ο κάθε χρήστης μπορεί να βιντεογραφεί και αργότερα να χρησιμοποιεί αυτό το βίντεο με σκοπό να απειλήσει τα υποψήφια θύματα.
• Όταν πέσετε θύματα απάτης ή εκβιασμού ή οτιδήποτε άλλο παράνομο θα πρέπει να ενημερώσετε αμέσως τους γονείς σας και ακολούθως να προβείτε σε καταγγελία στην Αστυνομία. Δεν πρέπει να προσπαθείτε να επιλύετε από μόνοι σας την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.

Διακριτική παρακολούθηση των παιδιών

Ο κ. Αναστασιάδης έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στον ρόλο των γονιών σε σχέση με την προστασία των παιδιών τους. Ο ρόλος που έχει να διαδραματίσει ο κάθε γονιός για την προστασία των παιδιών από τους κινδύνους του Διαδικτύου είναι καθοριστικός και συνάμα ιδιαίτερα δύσκολος.

«Οι γονείς, έστω και διακριτικά, πρέπει να παρακολουθούν τα παιδιά τους σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου» επισημαίνει ο κ. Αναστασιάδης. «Πρέπει να συνομιλούν μαζί τους και να τους ρωτούν για τυχόν παράξενα που μπορούν να συναντήσουν στο Διαδίκτυο. Πολλές φορές οι γονείς αναφέρουν τα διάφορα περιστατικά που τους απασχολούν μόνον όταν φτάσουν σε αδιέξοδο ή σε διάφορες απειλές» προσθέτει.

Ο κ. Αναστασιάδης επισημαίνει προς τους γονείς τα εξής:

• Μην αποτρέπετε το παιδί σας να χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο. Ενημερώστε το για τους κινδύνους που κρύβει και μάθετέ το να προστατεύεται από αυτούς.
• Τοποθετήστε τον υπολογιστή σας σε επιβλέψιμο μέρος του σπιτιού όπως το σαλόνι και όχι στα δωμάτια των παιδιών.
• Ελέγξετε όλους τους φίλους των παιδιών σας στο Facebook. Διαπιστώνετε ότι πολλοί έχουν από 2.000–4.000 «φίλους», αριθμός πολύ υπερβολικός για νεαρά πρόσωπα, ενώ στην πραγματικότητα μόνο μερικούς τους γνωρίζουν πραγματικά.
• Συμβουλεύετε το παιδί να μη δίδει τα προσωπικά του στοιχεία σε αγνώστους που συναντά στο Διαδίκτυο. Πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά πότε και σε ποιους βάζουν δικές τους φωτογραφίες.
• Επιβλέπετε το παιδί σας όταν χρησιμοποιεί τα chatrooms. Μην αφήνετε ποτέ το παιδί σας να συναντήσει άλλο πρόσωπο που γνώρισε μέσα από το Διαδίκτυο.
• Προτείνετε στα παιδιά σας ιστοσελίδες με καθαρά επιμορφωτικό ή ψυχαγωγικό υλικό.
• Εγκαταστήστε λογισμικά φίλτρα που απαγορεύουν την προσπέλαση σε ανάρμοστες ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο.

Το πιο σημαντικό φυσικά είναι να αντιληφθούμε εμείς οι γονείς ότι πολλές φορές εμείς δίνουμε το παράδειγμα προς τα παιδιά μας για να αντιληφθούν τους κινδύνους από τη χρήση του Διαδικτύου.

Γράφει: Φρίξος Δαλίτης