Πηγή: www.paideia-news.com

Προβληματική είναι η χρήση του διαδικτύου ανάμεσα στους μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου, έδειξε παγκύπρια έρευνα που παρουσιάστηκε σήμερα σε διάσκεψη Τύπου στη Δημοσιογραφική Εστία.

Όπως αναφέρει ανακοίνωση του Οργανισμού Νεολαίας, η έρευνα είχε ως στόχο να διερευνήσει το φαινόμενο της προβληματικής χρήσης του διαδικτύου και τις μορφές του, όπως εμφανίζεται ανάμεσα στους μαθητές Λυκείου στην Κύπρο, να διερευνήσει τους παράγοντες κινδύνου σε επίπεδο ατόμου, περιβάλλοντος και διαδικτυακού περιβάλλοντος, και στη συνέχεια να συγκρίνει τα αποτελέσματα με τα αντίστοιχα δεδομένα στον ελλαδικό χώρο.

Το διαδίκτυο είναι ένα απαραίτητο εργαλείο στη σημερινή εποχή, με χρήσιμες εφαρμογές για την αναζήτηση πληροφοριών, ενημέρωση, ψυχαγωγία, διεκπεραίωση ακαδημαϊκών και επαγγελματικών εργασιών κ.ά.

Εντούτοις, με την ευρύτερη διάδοση του διαδικτύου ως μέσου, παρουσιάζονται και περιστατικά προβληματικής του χρήσης, φαινόμενα όπως εξάρτηση, κατάχρηση, ή παρενόχληση μέσω του διαδικτύου. 

Επομένως, οι ανάγκες για μελέτη του φαινομένου της προβληματικής χρήσης του διαδικτύου στην Κύπρο, αλλά και διεθνώς, είναι επιτακτική, ώστε να μπορέσουν οι επιστήμονες να κατανοήσουν τους παράγοντες που ευθύνονται για αυτό, να διαμορφώσουν προγράμματα πρόληψης και παρέμβασης βασισμένα σε εμπειρικά δεδομένα, αλλά και να καθοδηγήσουν τη διαμόρφωση πολιτικής, όπως τη νομοθετική ρύθμιση διαστάσεων της χρήσης του διαδικτύου. 

Ο Τομέας Πρόληψης και Συμβουλευτικών του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, σε συνεργασία με τη Μονάδα 18 Άνω του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και το Πανεπιστήμιο Αθηνών, διεξήγαγε ολοκληρωμένη παγκύπρια έρευνα αναφορικά με την προβληματική χρήση του διαδικτύου ανάμεσα σε μαθητές Α’ και Β’ Λυκείου. 

Η επιλογή των συμμετεχόντων έγινε με τη μέθοδο της τυχαίας στρωματοποιημένης δειγματοληψίας. Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 1373 μαθητές Α’ και Β’ Λυκείου, 616 αγόρια (45% του δείγματος) και 755 κορίτσια (55%), από 20 Λύκεια της ελεύθερης Κύπρου (458 μαθητές, ή 33% στη Λευκωσία, 364 μαθητές, 27 % στη Λεμεσό, 243, ή 17% στη Λάρνακα, 162, 12% στην Πάφο, και 146, 11% στην ελεύθερη Αμμόχωστο). 

Η μεθοδολογία βασίστηκε σε προηγούμενη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αττική από τη Μονάδα 18Άνω του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και το Πανεπιστήμιο Αθηνών. 

Οι μαθητές συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου, καθώς και σχετικά με προσωπικά και οικογενειακά χαρακτηριστικά. Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στις 27/10/2011 και 19/12/2011.

Η πλειοψηφία των μαθητών (86%) χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για περισσότερο από 2 χρόνια, και συνδέονται κυρίως από το σπίτι (94%). 

Οι αγαπημένες διαδικτυακές δραστηριότητες των μαθητών είναι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το facebook (57%) και διαδικτυακά παιχνίδια (25%). 

Τα κορίτσια ανέφεραν ότι  προτιμούν κατά πολύ τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (71%), ενώ τα αγόρια ανέφεραν ότι  προτιμούν τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (43%) εξίσου με τα διαδικτυακά παιγνίδια (41%). 

Με βάση σειρά κριτηρίων που αναπτύχθηκαν από τους Έλληνες ερευνητές, 156 παιδιά (11%) του παγκυπρίου δείγματος κατατάσσονται ως «ομάδα υψηλού κινδύνου» για εξάρτηση από το διαδίκτυο. 

Σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά, η ομάδα υψηλού κινδύνου παρουσιάζει μειωμένη σχολική επίδοση, αυξημένη ψυχοπαθολογία, διαφορές σε χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως χαμηλότερη προσήνεια, ευσυνειδησία και πνευματική καλλιέργεια, και περισσότερες δυσκολίες στις οικογενειακές σχέσεις, όπως μειωμένη ικανοποίηση και επικοινωνία στην οικογένεια, και αυξημένη συναισθηματική αποκοπή και ακαμψία. 

Δεν παρουσιάζονται σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα φύλα ή στα παιδιά αστικής ή αγροτικής προέλευσης στα επίπεδα εξάρτησης από το διαδίκτυο. 

Λίγο περισσότερο από ένας στους τέσσερις μαθητές (27%, 374 άτομα) ανέφεραν ότι έχουν συναντηθεί με κάποιον που γνώρισαν στο διαδίκτυο, 93 από τους οποίους (7% του συνολικού δείγματος) κατά τον τελευταίο μήνα. 

Ένας στους πέντε μαθητές (20%, 276 άτομα) ανέφεραν ότι δέχτηκαν εκφοβισμό στο διαδίκτυο, και 14% (186 άτομα) ότι εκφόβισαν άλλους στο διαδίκτυο. Τα ποσοστά των παιδιών που συνάντησαν άτομα που γνώρισαν μέσω διαδικτύου, που δέχτηκαν εκφοβισμό ή που εκφόβισαν άλλους, ήταν σημαντικά υψηλότερα ανάμεσα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. 

Προτεινόμενες ερωτήσεις για συζήτηση: 

• Ποιοι έχουν διεξαγάγει την έρευνα; Πιστεύετε ότι είναι έγκυρη; 
• Ποια τα αποτελέσματα της έρευνας; Εντοπίζετε κάτι ανησυχητικό; 
• Ποιες διαδικτυακές συμπεριφορές θεωρούνται επικίνδυνες; Γιατί είναι επικίνδυνες;
• Ποιοι οι κίνδυνοι στο να συναντήσετε κάποιον που γνωρίσατε από το διαδίκτυο; Υπάρχουν τρόποι να σας ξεγελάσει κάποιος, να νομίζετε ότι είναι κάποιος άλλος; Ποια μέτρα προστασίας θα κατοχυρώσουν την ασφάλειά σας; 
• Ποιες εναλλακτικές δραστηριότητες θα προτείνατε στα άτομα που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο υπερβολικές ώρες; 
• Εντοπίστε περισσότερες πληροφορίες για το θέμα του εκφοβισμού στο διαδίκτυο. Είστε ενήμεροι για τέτοιες καταστάσεις; Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον εκφοβισμό, αν είμαστε τα θύματα; Πώς μπορεί να επηρεάσει ο εκφοβισμός ένα άτομο; Σκεφτείτε  κανόνες καλής συμπεριφοράς στο διαδίκτυο, για να μη γίνετε εσείς οι θύτες. 

Προτεινόμενη δραστηριότητα:

• Κάντε τη δική σας έρευνα για την τάξη σας. Εντοπίστε ερωτήματα, απαντήστε τα και συγκρίνετε τα αποτελέσματα με αυτά της έρευνας.